Yêu thương con cái là bản năng của cha mẹ. Nhưng làm thế nào để giá trị của tình yêu đó luôn bền vững, trở thành nguồn sức mạnh chứ không phải gánh nặng cản trở tương lai của con thì không phải ai cũng biết.
Sara Imas là hậu duệ của những người Do Thái người
đã định cư lâu đời ở Thượng Hải. Bà có 3 người con: 2 trai, 1 gái. Tuy
nhiên, sau khi sinh người con thứ 3 thì bà trở thành mẹ đơn thân và trở
về Israel cùng các con. Sự thay đổi lớn về hoàn cảnh sống đã khiến quan
điểm giáo dục của bà cũng có sự biến đổi lớn lao.
Bạn sẽ gặp tình huống những bà mẹ chăm chút cho con cái từng chút một, lo chu toàn mọi việc để con tập trung học tập, nhưng phần lớn những đứa trẻ lại chểnh mảng học hành, đến khi lớn lên chẳng xác định được mục tiêu của cuộc đời.
Những với người mẹ Do Thái nổi tiếng Sara Imas, các con của Sara đều trưởng thành từ rất sớm dù chỉ có một mình bà bươn chải nuôi cả gia đình. Hai con trai của bà sau khi tốt nghiệp đại học đều trở thành triệu phú khi tuổi còn rất trẻ, người con gái cũng tốt nghiệp đại học danh tiếng và có sự nghiệp thành đạt.
Từ khi 15, 16 tuổi, những đứa trẻ của bà Sara đã đạt ra mục tiêu và hứa với mẹ: "Mẹ ạ, mẹ đã trao cho anh em con 3 chiếc chìa khóa là kiên cường, tự tin và khoan dung. Nay chúng con sẽ tặng lại mẹ 3 chiếc chìa khóa!"
Anh cả Dĩ Hoa nói: "Mẹ, con sẽ tặng mẹ chiếc chìa khóa ô tô, vì chân của mẹ hay bị đau nhức, sau này con không để mẹ phải cực khổ nữa".
Em trai Huy Huy nói: "Mẹ, con sẽ tặng mẹ chiếc chìa khóa tòa biệt thự. Để cả nhà mình có thể sống bên nhau".
Con út Muội Muội cũng chen vào nói: "Con là con gái, nhất định con sẽ tặng mẹ chiếc chìa khóa két sắt, bên trong chứa đầy trang sức, châu báu!".
Bà Sara đã dạy con bằng cách nào để cả 3 đứa trẻ đều có ước mơ để theo đuổi và quyết tâm để thực hiện bằng được ước mơ đó ngay từ khi còn rất nhỏ? Dưới đây là 3 nguyên tắc quan trọng trong phương pháp dạy con của người mẹ Do Thái này:
Nguyên tắc số 1: Rèn luyện khả năng sinh tồn, cho con cá không bằng cho cần câu
Khi mới trở lại Israel, bà Sara kiếm sống bằng cách bán nem rán ở chợ. Cho dù cuộc sống khó khăn đến thế nào, bà cũng luôn lo lắng, sắp xếp ổn thỏa mọi điều trong gia đình, các con chỉ có nhiệm vụ học tập. Nhưng theo quan điểm của người Israel đó lại là cách dạy con sai lầm. Những đứa trẻ được nuông chiều, chuẩn bị sẵn mọi thứ sẽ không thể tự lập, tự kiếm sống khi chỉ có một mình.
Bà Sara cũng kể lại câu chuyện thấm thía về cách dạy con mà bất kỳ vị phụ huynh phụ huynh nào cũng cần biết:
"Một con sư tử mẹ dạy con săn mồi. Sư tử mẹ bảo 2 sư tử con: Các con nghe này: Bây giờ mẹ sẽ dạy các con cách săn mồi. Nào Simba, Kovu chúng ta đi bắt thỏ nhé!
Sư tử mẹ vừa dứt lời, hai chú sư tử con liền chạy băng băng trên đồng cỏ. Đột nhiên, sư tử anh vì chạy quá nhanh nên ngã lăn quay. Sư tử mẹ xót xa: Từ sau con không cần đi săn mồi nữa!
Hằng ngày, sư tử mẹ đều đưa sư tử em đi săn, sau khi sư tử em ăn no, nó sẽ mang phần thịt còn lại về cho sư tử anh. Từ đó, sư tử anh sống vô cùng sung sướng.
Ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, sư tử anh và sư tử em đều đã trưởng thành, Một hôm, sư tử mẹ bị bệnh rồi qua đời, hai con sư tử tự đi săn mồi. Chúng mải miết chạy, chia thành 2 ngả. Sư tử anh muốn tìm thức ăn nhưng nó chẳng biết làm thế nào. Ba ngày sau sư tử anh ngã quỵ. Câu nói sau cùng nó thốt lên là: Mẹ, con hận mẹ!".
Nguyên tắc số 2: Rèn luyện ý chí cho con, vô cùng tàn nhẫn để vô cùng yêu thương
Theo bà Sara, không ít phụ huynh rơi vào tình thế bị động trong việc dạy con. Họ không hiểu rằng, cha mẹ càng chăm bẵm, đáp ứng các đòi hỏi của con cái, con cái càng không hiểu cha mẹ, thậm chí còn giày vò họ.
Phương pháp dạy con của người Do Thái là hãy để những đứa trẻ tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình, trải nghiệm những khó khăn vất vả của cha mẹ, qua đó học cách trân trọng và sống có trách nhiệm hơn.
Những gia đình giàu có còn thường bố trí để con tham gia "trải nghiệm cuộc sống nghèo đói", rèn luyện khả năng chịu khổ để trẻ không rơi vào cạm bẫy của sự thỏa mãn. Phụ huynh Israel có một phương pháp dạy con rất hay: Chưa có điều kiện thì hãy tạo ra điều kiện. Nghĩa là, dù gia đình có hoàn cảnh thế nào, các bậc cha mẹ cũng "sáng tạo" ra một vài tình huống khó khăn nhằm rèn luyện ý chí và IQ của trẻ.
Người Do Thái cho rằng, yêu thương cũng là một cách dạy con. Yêu thương không đúng cách cũng chính là hại con. Các bậc cha mẹ sợ trẻ làm việc nhà thì ảnh hưởng đến thời gian học tập nên tự nghiến răng gánh hết mọi việc.
Nhưng trẻ em cũng cần ý thức được rằng, chúng là một thành viên trong gia đình và cần có trách nhiệm san sẻ gánh nặng với người lớn trong khả năng cho phép. Như vậy, bọn trẻ sẽ tìm được cảm giác bản thân có giá trị, được tôn trọng, chúng sẽ chủ động tìm hiểu, học tập có hiệu quả hơn.
Nguyên tắc số 3: Rèn luyện cho con khả năng giải quyết vấn đề, càng yêu con càng nên lùi bước đúng lúc
Có rất nhiều phụ huynh quá quan tâm, sốt sắng, can dự quá nhiều vào cuộc sống của con. Các học giả giáo dục gọi những người bao bọc con quá độ như vậy bằng cụm từ "cha mẹ trực thăng", lúc nào cũng bay lượn trên đầu, theo sát nhất cử, nhất động của trẻ.
Họ không biết rằng, cha mẹ càng quản chặt, càng theo sát, con cái càng dễ trở thành "thai nhi quá hạn". Càng bao bọc con nhiều, họ càng dễ "phá hủy" cuộc đời và tương lai của con.
Khi con không thể phát triển theo ý muốn, lòng họ như lửa đốt. Trước sau họ vẫn tin rằng, tất cả những điều họ làm đều xuất phát từ tình yêu thương, hoàn toàn không biết rằng, cách yêu thương đó của họ đã dần trở thành gánh nặng, tạo áp lực, khiến con mất phương hướng. Vòng luẩn quẩn đó sẽ khiến trẻ ngày càng phụ thuộc, không thể tự giải quyết bất kỳ chuyện gì trong cuộc sống của mình mà không có cha mẹ.
Theo quan niệm giáo dục của người Do Thái, cha mẹ quá bao bọc con là một kiểu xâm phạm tâm hồn trẻ và cũng là xem thường nhu cầu trưởng thành của chúng, làm giảm khả năng tự thích nghi, lo liệu của chúng với cuộc sống. Cha mẹ cần phải biết rút lui đúng lúc thì con cái mới trưởng thành được.
*Theo cuốn sách Vô cùng tàn nhẫn, vô cùng yêu thương, tác giả Sara Imas
Bạn sẽ gặp tình huống những bà mẹ chăm chút cho con cái từng chút một, lo chu toàn mọi việc để con tập trung học tập, nhưng phần lớn những đứa trẻ lại chểnh mảng học hành, đến khi lớn lên chẳng xác định được mục tiêu của cuộc đời.
Những với người mẹ Do Thái nổi tiếng Sara Imas, các con của Sara đều trưởng thành từ rất sớm dù chỉ có một mình bà bươn chải nuôi cả gia đình. Hai con trai của bà sau khi tốt nghiệp đại học đều trở thành triệu phú khi tuổi còn rất trẻ, người con gái cũng tốt nghiệp đại học danh tiếng và có sự nghiệp thành đạt.
Từ khi 15, 16 tuổi, những đứa trẻ của bà Sara đã đạt ra mục tiêu và hứa với mẹ: "Mẹ ạ, mẹ đã trao cho anh em con 3 chiếc chìa khóa là kiên cường, tự tin và khoan dung. Nay chúng con sẽ tặng lại mẹ 3 chiếc chìa khóa!"
Anh cả Dĩ Hoa nói: "Mẹ, con sẽ tặng mẹ chiếc chìa khóa ô tô, vì chân của mẹ hay bị đau nhức, sau này con không để mẹ phải cực khổ nữa".
Em trai Huy Huy nói: "Mẹ, con sẽ tặng mẹ chiếc chìa khóa tòa biệt thự. Để cả nhà mình có thể sống bên nhau".
Con út Muội Muội cũng chen vào nói: "Con là con gái, nhất định con sẽ tặng mẹ chiếc chìa khóa két sắt, bên trong chứa đầy trang sức, châu báu!".
Bà Sara đã dạy con bằng cách nào để cả 3 đứa trẻ đều có ước mơ để theo đuổi và quyết tâm để thực hiện bằng được ước mơ đó ngay từ khi còn rất nhỏ? Dưới đây là 3 nguyên tắc quan trọng trong phương pháp dạy con của người mẹ Do Thái này:
Nguyên tắc số 1: Rèn luyện khả năng sinh tồn, cho con cá không bằng cho cần câu
Khi mới trở lại Israel, bà Sara kiếm sống bằng cách bán nem rán ở chợ. Cho dù cuộc sống khó khăn đến thế nào, bà cũng luôn lo lắng, sắp xếp ổn thỏa mọi điều trong gia đình, các con chỉ có nhiệm vụ học tập. Nhưng theo quan điểm của người Israel đó lại là cách dạy con sai lầm. Những đứa trẻ được nuông chiều, chuẩn bị sẵn mọi thứ sẽ không thể tự lập, tự kiếm sống khi chỉ có một mình.
Bà Sara cũng kể lại câu chuyện thấm thía về cách dạy con mà bất kỳ vị phụ huynh phụ huynh nào cũng cần biết:
"Một con sư tử mẹ dạy con săn mồi. Sư tử mẹ bảo 2 sư tử con: Các con nghe này: Bây giờ mẹ sẽ dạy các con cách săn mồi. Nào Simba, Kovu chúng ta đi bắt thỏ nhé!
Sư tử mẹ vừa dứt lời, hai chú sư tử con liền chạy băng băng trên đồng cỏ. Đột nhiên, sư tử anh vì chạy quá nhanh nên ngã lăn quay. Sư tử mẹ xót xa: Từ sau con không cần đi săn mồi nữa!
Hằng ngày, sư tử mẹ đều đưa sư tử em đi săn, sau khi sư tử em ăn no, nó sẽ mang phần thịt còn lại về cho sư tử anh. Từ đó, sư tử anh sống vô cùng sung sướng.
Ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, sư tử anh và sư tử em đều đã trưởng thành, Một hôm, sư tử mẹ bị bệnh rồi qua đời, hai con sư tử tự đi săn mồi. Chúng mải miết chạy, chia thành 2 ngả. Sư tử anh muốn tìm thức ăn nhưng nó chẳng biết làm thế nào. Ba ngày sau sư tử anh ngã quỵ. Câu nói sau cùng nó thốt lên là: Mẹ, con hận mẹ!".
Nguyên tắc số 2: Rèn luyện ý chí cho con, vô cùng tàn nhẫn để vô cùng yêu thương
Theo bà Sara, không ít phụ huynh rơi vào tình thế bị động trong việc dạy con. Họ không hiểu rằng, cha mẹ càng chăm bẵm, đáp ứng các đòi hỏi của con cái, con cái càng không hiểu cha mẹ, thậm chí còn giày vò họ.
Phương pháp dạy con của người Do Thái là hãy để những đứa trẻ tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình, trải nghiệm những khó khăn vất vả của cha mẹ, qua đó học cách trân trọng và sống có trách nhiệm hơn.
Những gia đình giàu có còn thường bố trí để con tham gia "trải nghiệm cuộc sống nghèo đói", rèn luyện khả năng chịu khổ để trẻ không rơi vào cạm bẫy của sự thỏa mãn. Phụ huynh Israel có một phương pháp dạy con rất hay: Chưa có điều kiện thì hãy tạo ra điều kiện. Nghĩa là, dù gia đình có hoàn cảnh thế nào, các bậc cha mẹ cũng "sáng tạo" ra một vài tình huống khó khăn nhằm rèn luyện ý chí và IQ của trẻ.
Người Do Thái cho rằng, yêu thương cũng là một cách dạy con. Yêu thương không đúng cách cũng chính là hại con. Các bậc cha mẹ sợ trẻ làm việc nhà thì ảnh hưởng đến thời gian học tập nên tự nghiến răng gánh hết mọi việc.
Nhưng trẻ em cũng cần ý thức được rằng, chúng là một thành viên trong gia đình và cần có trách nhiệm san sẻ gánh nặng với người lớn trong khả năng cho phép. Như vậy, bọn trẻ sẽ tìm được cảm giác bản thân có giá trị, được tôn trọng, chúng sẽ chủ động tìm hiểu, học tập có hiệu quả hơn.
Nguyên tắc số 3: Rèn luyện cho con khả năng giải quyết vấn đề, càng yêu con càng nên lùi bước đúng lúc
Có rất nhiều phụ huynh quá quan tâm, sốt sắng, can dự quá nhiều vào cuộc sống của con. Các học giả giáo dục gọi những người bao bọc con quá độ như vậy bằng cụm từ "cha mẹ trực thăng", lúc nào cũng bay lượn trên đầu, theo sát nhất cử, nhất động của trẻ.
Họ không biết rằng, cha mẹ càng quản chặt, càng theo sát, con cái càng dễ trở thành "thai nhi quá hạn". Càng bao bọc con nhiều, họ càng dễ "phá hủy" cuộc đời và tương lai của con.
Khi con không thể phát triển theo ý muốn, lòng họ như lửa đốt. Trước sau họ vẫn tin rằng, tất cả những điều họ làm đều xuất phát từ tình yêu thương, hoàn toàn không biết rằng, cách yêu thương đó của họ đã dần trở thành gánh nặng, tạo áp lực, khiến con mất phương hướng. Vòng luẩn quẩn đó sẽ khiến trẻ ngày càng phụ thuộc, không thể tự giải quyết bất kỳ chuyện gì trong cuộc sống của mình mà không có cha mẹ.
Theo quan niệm giáo dục của người Do Thái, cha mẹ quá bao bọc con là một kiểu xâm phạm tâm hồn trẻ và cũng là xem thường nhu cầu trưởng thành của chúng, làm giảm khả năng tự thích nghi, lo liệu của chúng với cuộc sống. Cha mẹ cần phải biết rút lui đúng lúc thì con cái mới trưởng thành được.
*Theo cuốn sách Vô cùng tàn nhẫn, vô cùng yêu thương, tác giả Sara Imas
Theo Trí thức trẻ
